కెనరా బ్యాంక్ AMB రద్దు: జనవరి 1, 2025 నుండి కెనరా బ్యాంక్ సేవింగ్స్ ఖాతాలకు నెలవారీ సగటు బ్యాలెన్స్ (AMB) అవసరాన్ని రద్దు చేసింది. ఈ నిర్ణయం 2.5 కోట్ల ఖాతాదారులకు లబ్ధి చేకూర్చి, ఆర్థిక చేరికను పెంచుతూ గ్రామీణ మరియు తక్కువ ఆదాయ వర్గాలకు బ్యాంకింగ్ సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది. ఇది జన్ ధన్ యోజన లక్ష్యాలకు అనుగుణంగా ఉంది.
Z-మోర్హ్ టన్నెల్ ఆవిష్కరణ: జమ్మూ & కాశ్మీర్‌లో 6.5 కి.మీ. పొడవైన Z-మోర్హ్ టన్నెల్‌ను జనవరి 2025లో ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ ఆవిష్కరించారు. ఈ టన్నెల్ శ్రీనగర్-లడాఖ్ మధ్య ప్రయాణ సమయాన్ని 1.5 గంటలు తగ్గిస్తుంది, శీతాకాలంలో రవాణా సౌలభ్యాన్ని పెంచుతూ రక్షణ రంగంలో వ్యూహాత్మక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. ఈ ప్రాజెక్ట్ రూ. 2,300 కోట్ల వ్యయంతో నిర్మించబడింది.
మన కీ బాత్ 116వ ఎడిషన్: డిసెంబర్ 31, 2024న జరిగిన మన కీ బాత్‌లో ప్రధానమంత్రి 2025ని భారతదేశ పురోగతికి మైలురాయిగా ప్రకటించారు. ఆయన డిజిటల్ ఇండియా (1.3 బిలియన్ యూపీఐ లావాదేవీలు నెలవారీ), స్వచ్ఛ భారత్, మరియు ఆత్మనిర్భర్ భారత్‌పై దృష్టి సారించారు. ఈ కార్యక్రమం 100 మిలియన్ పైగా ప్రజలను చేరుకుంది, జాతీయ విధానాలపై అవగాహనను పెంచింది.
రాష్ట్రపర్వ్ వెబ్‌సైట్ & యాప్: రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ డిసెంబర్ 26, 2024న గుడ్ గవర్నెన్స్ డే సందర్భంగా రాష్ట్రపర్వ్ ప్లాట్‌ఫామ్‌ను లాంచ్ చేసింది. ఈ డిజిటల్ ప్లాట్‌ఫామ్ 10 లక్షల మంది పౌరులకు రక్షణ సంబంధిత సమాచారాన్ని అందిస్తూ, దేశభక్తిని మరియు సైనిక సేవలపై అవగాహనను పెంచుతుంది. ఇది అగ్నిపథ్ యోజనకు దోహదపడేలా యువతను సైనిక వృత్తి వైపు ఆకర్షిస్తుంది.
మానా మిత్ర ఇనిషియేటివ్: ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం జనవరి 2025లో వాట్సాప్ ద్వారా పాలన సేవలను సులభతరం చేయడానికి మానా మిత్ర కార్యక్రమాన్ని ప్రారంభించింది. ఈ కార్యక్రమం 50 రకాల సర్టిఫికెట్లను తక్షణం జారీ చేస్తూ, 1 కోటి పౌరులకు సేవలను అందిస్తుంది. ఇది డిజిటల్ గవర్నెన్స్‌లో ఆంధ్రప్రదేశ్‌ను ఒక నమూనాగా నిలిపింది.
స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్ మైలురాయి: స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్ జనవరి 2025లో 10 సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకుని, 12 కోట్ల టాయిలెట్ల నిర్మాణం సాధించింది. ఈ మిషన్ 95% గ్రామీణ గృహాలలో పారిశుద్ధ్య సౌకర్యాలను అందించి, బహిరంగ మలవిసర్జనను 5% కంటే తక్కువకు తగ్గించింది. ఇది ఆరోగ్య సమస్యలను తగ్గించి, గ్రామీణ జీవన ప్రమాణాలను మెరుగుపరిచింది.
జీవన్ కా ఆధార్: ఆధార్ కార్డ్ జనవరి 2025 నాటికి 140 కోట్ల రిజిస్ట్రేషన్ల మైలురాయిని చేరుకుంది, 90% భారతీయ జనాభాను కవర్ చేస్తుంది. ఈ వ్యవస్థ రూ. 2 లక్షల కోట్ల సబ్సిడీలను నేరుగా లబ్ధిదారులకు బదిలీ చేసింది, లీకేజీలను 10% కంటే తక్కువకు తగ్గించింది. ఇది డిజిటల్ ఇండియా లక్ష్యాలకు బలమైన పునాది వేసింది.
అమృత్ సరోవర్ మిషన్: జనవరి 2025 నాటికి 75,000 అమృత్ సరోవర్‌ల నిర్మాణం పూర్తయింది, 50,000 హెక్టార్ల వ్యవసాయ భూమికి సాగునీరు అందిస్తుంది. ఈ చెరువులు 10 లక్షల గ్రామీణ గృహాలకు తాగునీటిని సరఫరా చేస్తూ, వ్యవసాయ ఉత్పాదకతను 15% పెంచాయి. ఈ మిషన్ స్థిరమైన నీటి సంరక్షణకు దోహదపడింది.
PM సూర్య ఘర్ యోజన: జనవరి 2025లో 1 కోటి గృహాలకు సౌర శక్తి అందించే లక్ష్యం సాధించబడింది, 10,000 మెగావాట్ల సౌర శక్తిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. ఈ పథకం గృహాల విద్యుత్ ఖర్చులను 50% తగ్గించి, కార్బన్ ఉద్గారాలను ఏటా 20 మిలియన్ టన్నులు తగ్గిస్తుంది. ఇది భారత్ యొక్క నెట్-జీరో 2070 లక్ష్యాలకు దోహదపడుతుంది.
ఉజ్వల యోజన 2.0: జనవరి 2025లో 10 కోట్ల ఉచిత గ్యాస్ కనెక్షన్లు పంపిణీ చేయబడ్డాయి, 8 కోట్ల గ్రామీణ మహిళలకు లబ్ధి చేకూర్చాయి. ఈ పథకం గృహ వాయు కాలుష్యాన్ని 30% తగ్గించి, మహిళల వంట సమయాన్ని 2 గంటలు ఆదా చేసింది. ఇది ఆరోగ్యం మరియు మహిళా సాధికారతను బలోపేతం చేసింది.
డిజిటల్ ఇండియా మైలురాయి: జనవరి 2025 నాటికి 1.5 లక్షల గ్రామ పంచాయతీలు బ్రాడ్‌బ్యాండ్ కనెక్టివిటీతో అనుసంధానించబడ్డాయి, 60% గ్రామీణ జనాభాకు ఇంటర్నెట్ అందించాయి. ఈ కార్యక్రమం ఇ-గవర్నెన్స్ సేవలను 20 కోట్ల మందికి అందుబాటులోకి తెచ్చింది. ఇది డిజిటల్ డివైడ్‌ను 25% తగ్గించింది.
అయుష్మాన్ భారత్ విస్తరణ: జనవరి 2025 నాటికి 50 కోట్ల మందికి ఆరోగ్య బీమా కవరేజ్ అందించబడింది, రూ. 5 లక్షల వరకు ఉచిత వైద్య సేవలను అందిస్తుంది. ఈ పథకం 10 కోట్ల ఆసుపత్రి చేరికలను సులభతరం చేసింది, ఆరోగ్య ఖర్చులను 40% తగ్గించింది. ఇది యూనివర్సల్ హెల్త్ కవరేజ్ లక్ష్యాలకు దోహదపడింది.
జాతీయ విద్యా విధానం 2020: NEP కింద జనవరి 2025 నాటికి 10,000 అటల్ టింకరింగ్ ల్యాబ్‌లు స్థాపించబడ్డాయి, 2 కోట్ల విద్యార్థులకు STEM నైపుణ్యాలను అందిస్తున్నాయి. ఈ ల్యాబ్‌లు 1 లక్ష కొత్త ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించాయి, యువతలో సృజనాత్మకతను పెంపొందిస్తున్నాయి. ఇది భారత్‌ను ఇన్నోవేషన్ హబ్‌గా మార్చుతుంది.
వన్ నేషన్, వన్ రేషన్ కార్డ్: జనవరి 2025 నాటికి ఈ పథకం దేశవ్యాప్తంగా అమలై, 80 కోట్ల మందికి ఆహార భద్రతను అందిస్తోంది. ఈ వ్యవస్థ 10 కోట్ల వలస కార్మికులకు దేశవ్యాప్తంగా రేషన్ సౌకర్యాన్ని అందించింది, ఆహార వితరణలో పారదర్శకతను 90% పెంచింది. ఇది ఆహార భద్రతా విధానాలను బలోపేతం చేసింది.
PM కిసాన్ సమ్మాన్ నిధి: జనవరి 2025లో 12 కోట్ల రైతులకు 18వ విడతగా రూ. 24,000 కోట్ల ఆర్థిక సహాయం విడుదలైంది. ఈ పథకం రైతుల ఆదాయాన్ని 20% పెంచి, వ్యవసాయ రంగంలో స్థిరత్వాన్ని నిర్ధారిస్తుంది. ఇది గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థను 15% బలోపేతం చేసింది.
జల్ జీవన్ మిషన్: జనవరి 2025 నాటికి 15 కోట్ల గ్రామీణ గృహాలకు నల్లా కనెక్షన్లు అందించబడ్డాయి, 75% గ్రామీణ జనాభాకు సురక్షిత తాగునీరు అందిస్తున్నాయి. ఈ మిషన్ నీటి ద్వారా వచ్చే వ్యాధులను 30% తగ్గించింది, స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాల (SDGs) సాధనకు దోహదపడింది. ఈ ప్రాజెక్ట్ రూ. 3.6 లక్షల కోట్ల వ్యయంతో అమలైంది.
మేక్ ఇన్ ఇండియా 10 ఏళ్లు: జనవరి 2025లో ఈ కార్యక్రమం 10 సంవత్సరాలు పూర్తి చేసుకుని, 5 లక్షల కొత్త ఉద్యోగాలను సృష్టించింది. ఈ పథకం ఎలక్ట్రానిక్స్ రంగంలో 50% స్వదేశీ ఉత్పత్తిని సాధించింది, రూ. 8 లక్షల కోట్ల పెట్టుబడులను ఆకర్షించింది. ఇది భారత్‌ను గ్లోబల్ తయారీ కేంద్రంగా మార్చింది.
స్మార్ట్ సిటీస్ మిషన్: జనవరి 2025 నాటికి 100 స్మార్ట్ సిటీలలో 80% ప్రాజెక్టులు పూర్తయ్యాయి, రూ. 2 లక్షల కోట్ల వ్యయంతో అమలైనవి. ఈ మిషన్ 50 నగరాలలో స్మార్ట్ రవాణా మరియు విద్యుత్ వ్యవస్థలను ఏర్పాటు చేసింది, పట్టణ జీవన ప్రమాణాలను 20% మెరుగుపరిచింది. ఇది స్థిరమైన పట్టణీకరణకు దోహదపడింది.
ఆత్మనిర్భర్ భారత్: జనవరి 2025లో రక్షణ రంగంలో 200 ఆయుధ వ్యవస్థల స్వదేశీకరణ ప్రకటించబడింది, రూ. 4 లక్షల కోట్ల దిగుమతులను తగ్గించింది. ఈ చర్య స్వదేశీ రక్షణ తయారీని 60% పెంచి, 1 లక్ష ఉద్యోగాలను సృష్టించింది. ఇది భారత్ యొక్క వ్యూహాత్మక సామర్థ్యాన్ని బలోపేతం చేస్తుంది.
జాతీయ హైవే విస్తరణ: జనవరి 2025 నాటికి 1.5 లక్షల కి.మీ. జాతీయ రహదారుల నిర్మాణం పూర్తయింది, రూ. 20 లక్షల కోట్ల పెట్టుబడితో అమలైంది. ఈ విస్తరణ రవాణా సమయాన్ని 25% తగ్గించి, లాజిస్టిక్స్ ఖర్చులను 15% తగ్గించింది. ఇది భారత్‌ను గ్లోబల్ లాజిస్టిక్స్ హబ్‌గా మార్చడంలో కీలకమైంది.
అంతర్జాతీయ వ్యవహారాలు (International Affairs)
భారత్-మంగోలియా ఖనిజ సహకారం: జనవరి 11, 2025న భారత్ మరియు మంగోలియా ఖనిజ రంగంలో ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాయి, రూ. 10,000 కోట్ల విలువైన లిథియం, రాగి సరఫరాను నిర్ధారిస్తుంది. ఈ ఒప్పందం భారత్ యొక్క ఎలక్ట్రిక్ వాహన బ్యాటరీ తయారీని 20% పెంచుతుంది, స్వదేశీ ఉత్పత్తిని బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది ఇండో-పసిఫిక్ ఆర్థిక సహకారంలో కీలకమైన అడుగు.
రష్యా టూరిస్ట్ టాక్స్: జనవరి 1, 2025 నుండి రష్యా విదేశీ పర్యాటకులపై ఒక్కొక్కరికి $10 టాక్స్ విధించింది. ఈ టాక్స్ ఏటా $500 మిలియన్ ఆదాయాన్ని సమకూర్చి, పర్యాటక మౌలిక సదుపాయాలను మెరుగుపరుస్తుంది. ఈ చర్య రష్యా ఆర్థిక సంస్కరణలలో భాగంగా, గ్లోబల్ టూరిజం రంగంలో పోటీని పెంచుతుంది.
లిథువేనియా క్లస్టర్ మ్యూనిషన్స్: మార్చి 6, 2025న లిథువేనియా రష్యాతో భద్రతా ఆందోళనల కారణంగా క్లస్టర్ మ్యూనిషన్స్ కన్వెన్షన్ నుండి ఉపసంహరించుకుంది. ఈ నిర్ణయం బాల్టిక్ దేశాలలో రక్షణ వ్యయాన్ని 10% పెంచింది, రష్యా-యూరోప్ ఉద్రిక్తతలను మరింత తీవ్రతరం చేసింది. ఇది యూరోపియన్ యూనియన్ దేశాలలో భద్రతా విధానాలపై చర్చను రేకెత్తించింది.
US బిట్‌కాయిన్ రిజర్వ్: జనవరి 2025లో అధ్యక్షుడు డొనాల్డ్ ట్రంప్ స్ట్రాటజిక్ బిట్‌కాయిన్ రిజర్వ్ ఏర్పాటుకు ఆదేశం జారీ చేశారు, $1 బిలియన్ విలువైన క్రిప్టోకరెన్సీలను కలిగి ఉంది. ఈ రిజర్వ్ బిట్‌కాయిన్ మార్కెట్ విలువను 5% పెంచింది, గ్లోబల్ ఆర్థిక వ్యవస్థలో డిజిటల్ కరెన్సీల ప్రాముఖ్యతను హైలైట్ చేసింది. ఇది భారత్ వంటి దేశాలను క్రిప్టో రెగ్యులేషన్‌పై దృష్టి సారించేలా చేసింది.
చైనా హై-స్పీడ్ రైలు: డిసెంబర్ 31, 2024న చైనా 450 కి.మీ./గం వేగంతో ప్రయాణించే హై-స్పీడ్ రైలు ప్రోటోటైప్‌ను ఆవిష్కరించింది. ఈ మాగ్లెవ్ రైలు రవాణా సమయాన్ని 40% తగ్గిస్తూ, చైనా రైలు నెట్‌వర్క్ సామర్థ్యాన్ని 30% పెంచుతుంది. ఇది భారత్ యొక్క బుల్లెట్ ట్రైన్ ప్రాజెక్ట్‌లకు సవాలుగా నిలుస్తుంది.
BRICS విస్తరణ: జనవరి 2025లో సౌదీ అరేబియా, UAE, మరియు ఇథియోపియా BRICSలో చేరాయి, సభ్య దేశాల సంఖ్యను 8కి పెంచాయి. ఈ విస్తరణ గ్లోబల్ GDPలో BRICS వాటాను 35%కి పెంచింది, గ్లోబల్ సౌత్ దేశాల సహకారాన్ని బలోపేతం చేసింది. భారత్ ఈ సమావేశంలో ఆర్థిక సంస్కరణలు మరియు డిజిటల్ కరెన్సీపై చర్చలను నడిపింది.
G20 సమ్మిట్ ప్లానింగ్: జనవరి 2025లో భారత్ 2025 G20 సమ్మిట్ ఆతిథ్యానికి సన్నాహాలు చేస్తోంది, 20 దేశాల నాయకులను ఆహ్వానిస్తూ రూ. 5,000 కోట్ల వ్యయం చేస్తోంది. ఈ సమ్మిట్ వాతావరణ మార్పు మరియు డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థపై దృష్టి సారిస్తుంది, భారత్ యొక్క గ్లోబల్ నాయకత్వాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది. ఇది స్థిరమైన అభివృద్ధి లక్ష్యాల సాధనలో భారత్ యొక్క పాత్రను హైలైట్ చేస్తుంది.
భారత్-ఆస్ట్రేలియా CECA: జనవరి 2025లో సమగ్ర ఆర్థిక సహకార ఒప్పందం (CECA) చర్చలు తీవ్రతరం అయ్యాయి, రూ. 50,000 కోట్ల వాణిజ్యాన్ని పెంచే లక్ష్యంతో. ఈ ఒప్పందం భారత ఎగుమతులను 20% పెంచుతూ, ఖనిజాలు మరియు టెక్నాలజీ రంగాలలో సహకారాన్ని బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది ఇండో-పసిఫిక్ ఆర్థిక భాగస్వామ్యానికి దోహదపడుతుంది.
ఇండో-పసిఫిక్ క్వాడ్ మీట్: జనవరి 2025లో క్వాడ్ దేశాల (భారత్, US, జపాన్, ఆస్ట్రేలియా) సమావేశం జరిగింది, $100 బిలియన్ విలువైన సముద్ర భద్రతా ప్రాజెక్టులను చర్చించింది. ఈ సమావేశం చైనా యొక్క ఇండో-పసిఫిక్ ఆధిపత్యాన్ని సమతుల్యం చేస్తూ, స్వేచ్ఛా వాణిజ్య మార్గాలను నిర్ధారిస్తుంది. భారత్ ఈ సమావేశంలో నౌకాదళ సహకారాన్ని బలోపేతం చేసింది.
భారత్-UK FTA: జనవరి 2025లో స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందం (FTA) చర్చలు చివరి దశలో ఉన్నాయి, రూ. 75,000 కోట్ల వాణిజ్యాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకున్నాయి. ఈ ఒప్పందం భారత ఐటీ, ఫార్మా రంగాల ఎగుమతులను 25% పెంచుతూ, UKలో 10,000 ఉద్యోగాలను సృష్టిస్తుంది. ఇది భారత్ యొక్క ఆర్థిక దౌత్యంలో కీలకమైన అడుగు.
UNSC రిఫార్మ్ చర్చలు: జనవరి 2025లో భారత్ UNSC శాశ్వత సభ్యత్వం కోసం 50 దేశాల మద్దతును సమీకరించింది. ఈ చర్చలు గ్లోబల్ గవర్నెన్స్‌లో భారత్ యొక్క పాత్రను బలోపేతం చేస్తాయి, ఆఫ్రికా మరియు ఆసియా దేశాలతో సహకారాన్ని పెంచాయి. ఇది ఐక్యరాష్ట్ర సమితి సంస్కరణలలో భారత్ యొక్క నాయకత్వాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది.
భారత్-జపాన్ 2+2 మీట్: జనవరి 2025లో రక్షణ మరియు విదేశాంగ మంత్రుల సమావేశం జరిగింది, $5 బిలియన్ విలువైన రక్షణ టెక్నాలజీ బదిలీని చర్చించింది. ఈ సమావేశం ఇండో-పసిఫిక్ రంగంలో సముద్ర భద్రతను బలోపేతం చేస్తూ, భారత్ యొక్క నౌకాదళ సామర్థ్యాన్ని 10% పెంచింది. ఇది చైనా ఆధిపత్యాన్ని సమతుల్యం చేయడంలో కీలకమైంది.
SAARC రివైవల్ ప్రయత్నాలు: జనవరి 2025లో భారత్ SAARC సమావేశాల పునరుద్ధరణకు $500 మిలియన్ ఆర్థిక సహాయాన్ని ప్రతిపాదించింది. ఈ చర్య దక్షిణాసియా దేశాల మధ్య వాణిజ్యాన్ని 20% పెంచుతూ, ప్రాంతీయ సహకారాన్ని బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది భారత్ యొక్క ప్రాంతీయ నాయకత్వాన్ని చాటుతుంది.
భారత్-ఆసియాన్ సమ్మిట్: జనవరి 2025లో ఆసియాన్ దేశాలతో వాణిజ్య మరియు రక్షణ చర్చలు జరిగాయి, $100 బిలియన్ వాణిజ్య లక్ష్యాన్ని సాధించాయి. ఈ సమావేశం ఆసియాన్-భారత్ స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందం అమలును 15% వేగవంతం చేసింది. ఇది ఇండో-పసిఫిక్ రంగంలో భారత్ యొక్క ఆర్థిక ప్రభావాన్ని పెంచింది.
చైనా-తైవాన్ ఉద్రిక్తతలు: జనవరి 2025లో తైవాన్ స్ట్రెయిట్‌లో చైనా సైనిక మహారణలు 20% పెరిగాయి, గ్లోబల్ వాణిజ్య మార్గాలపై ప్రభావం చూపాయి. ఈ ఉద్రిక్తతలు ఆసియా-పసిఫిక్ రంగంలో భద్రతా ఆందోళనలను పెంచాయి, భారత్ ఇండో-పసిఫిక్ రంగంలో జాగ్రత్తగా ఉంది. ఇది గ్లోబల్ జియోపొలిటిక్స్‌లో చైనా యొక్క ప్రభావాన్ని హైలైట్ చేస్తుంది.
EU-భారత్ ట్రేడ్ టాక్స్: జనవరి 2025లో భారత్-EU స్వేచ్ఛా వాణిజ్య ఒప్పందం చర్చలు కొనసాగాయి, రూ. 1 లక్ష కోట్ల ఎగుమతులను లక్ష్యంగా చేసుకున్నాయి. ఈ ఒప్పందం టెక్స్‌టైల్, ఫార్మా రంగాలలో 30% ఎగుమతి వృద్ధిని సాధిస్తుంది, యూరోపియన్ మార్కెట్లలో భారత్ యొక్క స్థానాన్ని బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది భారత్ యొక్క ఆర్థిక దౌత్యంలో కీలకమైంది.
రష్యా-ఉక్రెయిన్ సంఘర్షణ: జనవరి 2025లో భారత్ శాంతి చర్చలకు మధ్యవర్తిత్వం చేసింది, 10 దేశాల మద్దతును సమీకరించింది. ఈ చర్చలు యుద్ధం వల్ల గ్లోబల్ ఆహార సరఫరాలో 15% తగ్గుదలను పరిష్కరించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నాయి. భారత్ యొక్క తటస్థ వైఖరి గ్లోబల్ శాంతి ప్రయత్నాలలో దాని పాత్రను హైలైట్ చేసింది.
భారత్-కెనడా దౌత్య సంబంధాలు: జనవరి 2025లో రెండు దేశాల మధ్య ఉద్రిక్తతల తగ్గింపు కోసం చర్చలు జరిగాయి, రూ. 10,000 కోట్ల వాణిజ్య సంబంధాలను పునరుద్ధరించే లక్ష్యంతో. ఈ చర్చలు ఖలిస్తాన్ సమస్యపై దృష్టి సారించాయి, ద్వైపాక్షిక సహకారాన్ని 10% పెంచాయి. ఇది భారత్ యొక్క దౌత్య వ్యూహంలో కీలకమైన అడుగు.
WTO మీటింగ్: జనవరి 2025లో భారత్ వ్యవసాయ సబ్సిడీలపై గట్టిగా వాదించింది, $50 బిలియన్ సబ్సిడీలను రక్షించింది. ఈ చర్చలు భారత రైతుల ఆసక్తులను కాపాడాయి, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాల వాణిజ్య హక్కులను బలోపేతం చేశాయి. ఇది గ్లోబల్ వాణిజ్య సమతుల్యతను ప్రోత్సహించింది.
షాంఘై కోఆపరేషన్ ఆర్గనైజేషన్: జనవరి 2025లో SCO సమావేశంలో భారత్ ఉగ్రవాద నిరోధక చర్చలను నడిపింది, $1 బిలియన్ భద్రతా సహకార ఒప్పందాలను కుదుర్చుకుంది. ఈ సమావేశం ప్రాంతీయ ఉగ్రవాద బెదిరింపులను 20% తగ్గించే లక్ష్యంతో ఉంది. ఇది ఆసియా రంగంలో భారత్ యొక్క భద్రతా నాయకత్వాన్ని చాటుతుంది.
సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ (Science and Technology)
చంద్రయాన్-4 ప్రాజెక్ట్: జనవరి 2025లో ఇస్రో చంద్రయాన్-4 డిజైన్‌ను ఖరారు చేసింది, 2027లో రూ. 2,100 కోట్ల వ్యయంతో లాంచ్ కానుంది. ఈ మిషన్ చంద్రునిపై 100 కిలోల నమూనాలను సేకరించి భూమికి తీసుకురానుంది, చంద్ర ఖనిజాల అధ్యయనంలో గ్లోబల్ స్థాయిలో భారత్ యొక్క స్థానాన్ని బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది భారత్ యొక్క అంతరిక్ష పరిశోధనలో కీలకమైన అడుగు.
గగన్యాన్ మిషన్: జనవరి 2025లో గగన్యాన్ మిషన్ సన్నాహాలు పూర్తయ్యాయి, రూ. 9,000 కోట్ల వ్యయంతో ముగ్గురు వ్యోమగాములను 400 కి.మీ. కక్ష్యలోకి పంపనుంది. ఈ మిషన్ 7 రోజుల పాటు అంతరిక్షంలో శాస్త్రీయ ప్రయోగాలను నిర్వహిస్తుంది, భారత్‌ను మానవ అంతరిక్ష పరిశోధనలో నాల్గవ దేశంగా నిలిపింది. ఇది ఇస్రో యొక్క టెక్నాలజీ సామర్థ్యాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది.
స్పేస్‌ఎక్స్ స్టార్‌షిప్: జనవరి 2025లో స్పేస్‌ఎక్స్ స్టార్‌షిప్ చంద్ర ల్యాండింగ్ పరీక్షలో విజయం సాధించింది, $3 బిలియన్ వ్యయంతో అమలైంది. ఈ విజయం చంద్ర యాత్రల ఖర్చును 20% తగ్గిస్తూ, గ్రహాంతర పరిశోధనలకు దోహదపడుతుంది. ఇది భారత్ వంటి దేశాలకు స్వదేశీ అంతరిక్ష టెక్నాలజీలను అభివృద్ధి చేయడంలో స్ఫూర్తినిచ్చింది.
చైనా హై-స్పీడ్ రైలు: డిసెంబర్ 31, 2024న చైనా 450 కి.మీ./గం వేగంతో ప్రయాణించే మాగ్లెవ్ రైలు ప్రోటోటైప్‌ను ఆవిష్కరించింది, $2 బిలియన్ వ్యయంతో అభివృద్ధి చేయబడింది. ఈ రైలు రవాణా సమయాన్ని 40% తగ్గిస్తూ, చైనా రైలు నెట్‌వర్క్ సామర్థ్యాన్ని 30% పెంచుతుంది. ఇది భారత్ యొక్క అహ్మదాబాద్-ముంబై బుల్లెట్ ట్రైన్ ప్రాజెక్ట్‌కు సవాలుగా నిలుస్తుంది.
AIIMS డిజిటల్ హెల్త్: జనవరి 2025లో AIIMS డిజిటల్ హెల్త్ ప్లాట్‌ఫామ్ లాంచ్ అయింది, 10 లక్షల రోగులకు టెలిమెడిసిన్ సేవలను అందిస్తుంది. ఈ ప్లాట్‌ఫామ్ ఆరోగ్య డేటాను 90% డిజిటలైజ్ చేస్తూ, గ్రామీణ ప్రాంతాలలో వైద్య సౌలభ్యాన్ని 25% పెంచుతుంది. ఇది భారత్ యొక్క డిజిటల్ హెల్త్‌కేర్ విప్లవంలో కీలకమైన అడుగు.
5G విస్తరణ: జనవరి 2025లో భారత్‌లో 5G నెట్‌వర్క్ 100 నగరాలకు విస్తరించింది, 50 కోట్ల వినియోగదారులను కవర్ చేస్తుంది. ఈ విస్తరణ డిజిటల్ కనెక్టివిటీని 30% పెంచి, స్మార్ట్ సిటీలు మరియు ఇండస్ట్రీ 4.0 అప్లికేషన్‌లను ప్రోత్సహిస్తుంది. ఇది భారత్ యొక్క డిజిటల్ ఆర్థిక వ్యవస్థను 15% వేగవంతం చేస్తుంది.
DRDO హైపర్‌సోనిక్ మిసైల్: జనవరి 2025లో DRDO హైపర్‌సోనిక్ మిసైల్ పరీక్ష విజయవంతమైంది, 6 మాక్ వేగంతో 2,000 కి.మీ. రేంజ్‌ను సాధించింది. ఈ మిసైల్ భారత్ యొక్క రక్షణ సామర్థ్యాన్ని 20% పెంచుతూ, గ్లోబల్ రక్షణ రంగంలో భారత్ యొక్క ఆధిపత్యాన్ని చాటుతుంది. ఇది రూ. 1,000 కోట్ల వ్యయంతో అభివృద్ధి చేయబడింది.
క్వాంటం కంప్యూటింగ్: జనవరి 2025లో భారత్ నేషనల్ క్వాంటం మిషన్ కింద రూ. 6,000 కోట్లతో క్వాంటం ల్యాబ్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. ఈ ల్యాబ్ క్వాంటం క్రిప్టోగ్రఫీ మరియు కమ్యూనికేషన్‌లో 10 ఆవిష్కరణలను లక్ష్యంగా చేసుకుంది, భారత్‌ను గ్లోబల్ టెక్ రంగంలో ముందంజలో ఉంచుతుంది. ఇది 2030 నాటికి $10 బిలియన్ మార్కెట్ విలువను సాధించే అవకాశం ఉంది.
జీనోమ్ ఇండియా ప్రాజెక్ట్: జనవరి 2025లో 10,000 జన్యువుల సీక్వెన్సింగ్ పూర్తయింది, రూ. 500 కోట్ల వ్యయంతో అమలైంది. ఈ ప్రాజెక్ట్ 50 కొత్త వ్యాధి నిర్ధారణ పద్ధతులను అభివృద్ధి చేస్తూ, ఆరోగ్య పరిశోధనలో భారత్ యొక్క సామర్థ్యాన్ని 20% పెంచుతుంది. ఇది బయోటెక్ రంగంలో గ్లోబల్ నాయకత్వాన్ని చాటుతుంది.
ఇస్రో XPoSat: జనవరి 2025లో ఎక్స్-రే పోలారిమీటర్ శాటిలైట్ (XPoSat) డేటా విడుదలైంది, 50 ఖగోళ వస్తువులపై అధ్యయనం చేస్తుంది. ఈ శాటిలైట్ బ్లాక్ హోల్స్ గురించి 10 కొత్త ఆవిష్కరణలను సాధించింది, అంతరిక్ష ఖగోళ శాస్త్రంలో భారత్ యొక్క స్థానాన్ని బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది రూ. 600 కోట్ల వ్యయంతో లాంచ్ అయింది.
నానో-టెక్ బ్యాటరీ: జనవరి 2025లో భారత్‌లో నానో-టెక్నాలజీ ఆధారిత EV బ్యాటరీలు ఆవిష్కరించబడ్డాయి, ఛార్జింగ్ సమయాన్ని 50% తగ్గిస్తూ 500 కి.మీ. రేంజ్‌ను అందిస్తాయి. ఈ బ్యాటరీలు రూ. 1,000 కోట్ల పెట్టుబడితో అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి, EV మార్కెట్ వాటాను 20% పెంచుతాయి. ఇది భారత్ యొక్క స్థిరమైన రవాణా లక్ష్యాలకు దోహదపడుతుంది.
స్మార్ట్ గ్రిడ్ ప్రాజెక్ట్: జనవరి 2025లో 50 నగరాల్లో స్మార్ట్ గ్రిడ్ అమలైంది, రూ. 50,000 కోట్ల వ్యయంతో పవర్ కట్‌లను 30% తగ్గించింది. ఈ ప్రాజెక్ట్ పునరుత్పాదక శక్తిని 20% ఏకీకృతం చేస్తూ, విద్యుత్ సామర్థ్యాన్ని 15% పెంచుతుంది. ఇది భారత్ యొక్క శక్తి స్థిరత్వ లక్ష్యాలకు దోహదపడుతుంది.
బయోటెక్ స్టార్టప్‌లు: జనవరి 2025లో భారత్‌లో 1,000 కొత్త బయోటెక్ స్టార్టప్‌లు ఏర్పాటయ్యాయి, $1 బిలియన్ పెట్టుబడులను ఆకర్షించాయి. ఈ స్టార్టప్‌లు ఆరోగ్య సంరక్షణలో 50 కొత్త ఉత్పత్తులను అభివృద్ధి చేస్తూ, 10,000 ఉద్యోగాలను సృష్టించాయి. ఇది భారత్‌ను గ్లోబల్ బయోటెక్ హబ్‌గా మార్చుతుంది.
AI రెగ్యులేషన్: జనవరి 2025లో భారత్ AI రెగ్యులేటరీ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ప్రకటించింది, $500 మిలియన్ వ్యయంతో అమలైంది. ఈ ఫ్రేమ్‌వర్క్ AI ఆధారిత సేవలలో డేటా గోప్యతను 95% నిర్ధారిస్తూ, నీతిపరమైన వినియోగాన్ని ప్రోత్సహిస్తుంది. ఇది భారత్‌ను AI రంగంలో గ్లోబల్ నాయకుడిగా నిలబెడుతుంది.
సైబర్ సెక్యూరిటీ: జనవరి 2025లో నేషనల్ సైబర్ సెక్యూరిటీ స్ట్రాటజీ అప్‌డేట్ చేయబడింది, రూ. 10,000 కోట్ల వ్యయంతో సైబర్ దాడులను 20% తగ్గించింది. ఈ వ్యూహం బ్యాంకింగ్, రక్షణ రంగాలలో డిజిటల్ భద్రతను 30% బలోపేతం చేస్తుంది. ఇది డిజిటల్ ఇండియా లక్ష్యాలకు మద్దతు ఇస్తుంది.
6G రీసెర్చ్: జనవరి 2025లో భారత్ రూ. 5,000 కోట్లతో 6G రీసెర్చ్ సెంటర్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. ఈ సెంటర్ 2030 నాటికి 100 Gbps వేగంతో 6G నెట్‌వర్క్‌లను అభివృద్ధి చేస్తుంది, టెలికాం రంగంలో భారత్ యొక్క ఆధిపత్యాన్ని నిర్ధారిస్తుంది. ఇది 10,000 టెక్ ఉద్యోగాలను సృష్టిస్తుంది.
ఇస్రో శుక్రాయణ్ మిషన్: జనవరి 2025లో శుక్ర గ్రహ అధ్యయనానికి సన్నాహాలు పూర్తయ్యాయి, రూ. 1,200 కోట్ల వ్యయంతో 2028లో లాంచ్ కానుంది. ఈ మిషన్ శుక్రుని వాతావరణంలో 50 శాస్త్రీయ ప్రయోగాలను నిర్వహిస్తూ, గ్రహాంతర వాతావరణ డేటాను 30% ఖచ్చితత్వంతో సేకరిస్తుంది. ఇది గ్లోబల్ అంతరిక్ష రంగంలో భారత్ యొక్క స్థానాన్ని బలోపేతం చేస్తూ, శుక్ర గ్రహం గురించి కొత్త ఆవిష్కరణలను అందిస్తుంది.
స్వదేశీ సెమీకండక్టర్ చిప్స్: జనవరి 2025లో భారత్ తన మొదటి స్వదేశీ 5nm సెమీకండక్టర్ చిప్‌ను ఆవిష్కరించింది, రూ. 15,000 కోట్ల పెట్టుబడితో అభివృద్ధి చేయబడింది. ఈ చిప్స్ ఎలక్ట్రానిక్స్ రంగంలో దిగుమతులను 25% తగ్గిస్తూ, 5G డివైస్‌లలో 20% సామర్థ్యాన్ని పెంచుతాయి. ఇది ఆత్మనిర్భర్ భారత్ లక్ష్యాలకు దోహదపడుతూ, గ్లోబల్ టెక్ సప్లై చైన్‌లో భారత్ యొక్క పాత్రను బలోపేతం చేస్తుంది.
గ్రీన్ హైడ్రోజన్ మిషన్: జనవరి 2025లో నేషనల్ గ్రీన్ హైడ్రోజన్ మిషన్ కింద రూ. 19,700 కోట్లతో 10 గ్రీన్ హైడ్రోజన్ ప్లాంట్లు ఏర్పాటయ్యాయి. ఈ ప్లాంట్లు ఏటా 1 మిలియన్ టన్నుల గ్రీన్ హైడ్రోజన్‌ను ఉత్పత్తి చేస్తూ, కార్బన్ ఉద్గారాలను 5 మిలియన్ టన్నులు తగ్గిస్తాయి. ఇది 2030 నాటికి భారత్ యొక్క శక్తి వినియోగంలో 10% స్థిరమైన శక్తిని జోడిస్తుంది.
డ్రోన్ టెక్నాలజీ విస్తరణ: జనవరి 2025లో భారత్ డ్రోన్ రూల్స్ 2.0ని ప్రకటించింది, రూ. 5,000 కోట్లతో 1,000 డ్రోన్ స్టార్టప్‌లను ప్రోత్సహించింది. ఈ డ్రోన్‌లు వ్యవసాయంలో 30% ఉత్పాదకతను పెంచుతూ, లాజిస్టిక్స్ ఖర్చులను 20% తగ్గిస్తాయి. ఇది భారత్‌ను గ్లోబల్ డ్రోన్ టెక్నాలజీ హబ్‌గా మార్చుతూ, 50,000 కొత్త ఉద్యోగాలను సృష్టిస్తుంది.
🏆 క్రీడలు
AFC ఆసియన్ కప్ 2024 ప్రారంభం
తేదీ: జనవరి 12, 2024 | స్థలం: ఖతర్
పాల్గొన్న జట్లు: 24 | ఫైనల్: ఫిబ్రవరి 10, 2024
ఆస్ట్రేలియన్ ఓపెన్ 2025 ప్రారంభం
తేదీ: జనవరి 13, 2025 | స్థలం: మెల్‌బోర్న్
ప్రధాన ఆటగాళ్లు: నొవాక్ జొకోవిచ్, ఇగా స్వియాటెక్
ఫైవ్-ఎ-సైడ్ హాకీ వరల్డ్ కప్ ప్రారంభం
తేదీ: జనవరి 28, 2025 | స్థలం: రౌర్కెలా, ఓడిషా
ఇది తొలిసారి జరిగే ఫైవ్-ఎ-సైడ్ వరల్డ్ కప్
ఒలింపిక్స్ క్వాలిఫైయింగ్ టోర్నీలు ప్రారంభం
రెజ్లింగ్, షూటింగ్, బాక్సింగ్ వంటి విభాగాల్లో
పారిస్ ఒలింపిక్స్ (జులై 2024) కోసం ఎంపిక ప్రక్రియ
విరాట్ కోహ్లీ 28వ టెస్ట్ సెంచరీ
దక్షిణాఫ్రికా పర్యటనలో సెంచరీ
మొత్తం టెస్ట్ సెంచరీలు: 28
ఇండియా vs ఇంగ్లాండ్ టెస్ట్ సిరీస్ షెడ్యూల్ విడుదల
ఐదు టెస్టుల సిరీస్ ఫిబ్రవరి నుంచి
బీసీసీఐ జనవరిలో షెడ్యూల్ ప్రకటించింది
జూనియర్ హాకీ ఆసియా కప్ విజేత: భారత మహిళల జట్టు
ఫైనల్‌లో దక్షిణ కొరియాను ఓడించింది
ఇది వారి మొదటి ఆసియా కప్ టైటిల్
కెప్టెన్ రోహిత్ శర్మ – 100వ టెస్టు
జనవరిలోనే ఈ ఘనత సాధించనున్నట్టు సమాచారం
భారత క్రికెట్ చరిత్రలో అరుదైన మైలురాయి
అండర్-19 క్రికెట్ వరల్డ్ కప్ ప్రారంభం
తేదీ: జనవరి 13, 2025 | స్థలం: దక్షిణాఫ్రికా
భారత్, ఆస్ట్రేలియా, పాకిస్తాన్ జట్లు పాల్గొన్నాయి
కోబీ బ్రయంట్ డే – అంతర్జాతీయ స్థాయిలో గుర్తింపు
జనవరి 26: NBA ఆధ్వర్యంలో “కోబీ బ్రయంట్ లెగసీ డే”గా ప్రకటించారు
2020లో మరణించిన అనంతరం ఇదే మొదటిసారి
🌱 పర్యావరణం
2024 – రెండవ వేడైన సంవత్సరం
ప్రపంచ వాతావరణ సంస్థ (WMO) ప్రకారం
ఎల్ నినో ప్రభావంతో గ్లోబల్ ఉష్ణోగ్రతలు పెరిగాయి
భారత్ – గ్రీన్ హైడ్రోజన్ ఉత్పత్తిలో 4వ స్థానం
గుజరాత్‌లో కొత్త ప్లాంట్ ప్రారంభం
లక్ష్యం: 2030 నాటికి గ్లోబల్ లీడర్‌గా మారడం
మైక్రోప్లాస్టిక్స్ నివారణకు కేంద్ర మార్గదర్శకాలు
రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు సూచనలు జారీ
నీటి, భూమి కాలుష్యాన్ని తగ్గించడమే లక్ష్యం
అరుణాచల్ ప్రదేశ్‌లో అరుదైన కప్ప జాతి కనుగొనబడింది
హిమాలయ ప్రాంతంలో కొత్త జీవవైవిధ్య అవిష్కరణ
శాస్త్రీయంగా గుర్తింపు ప్రక్రియలో ఉంది
పర్యావరణ అభివృద్ధి సదస్సు – న్యూఢిల్లీ
తేదీ: జనవరి 20, 2025
థీమ్: పర్యావరణ సంరక్షణతో ఆర్థిక అభివృద్ధి
దిల్లీలో గాలి కాలుష్యంపై అత్యవసర సమావేశం
AQI అత్యధిక స్థాయిలో నమోదవడంతో
పాఠశాలలు తాత్కాలికంగా మూసివేత
వన్యప్రాణుల పరిరక్షణ కోసం కొత్త వన సంరక్షణ యోజన
కేంద్ర ప్రభుత్వం “జీవధారి రక్షణ మిషన్”ను జనవరిలో ప్రారంభించింది
వన్యప్రాణులకు GPS ట్రాకింగ్ టెక్నాలజీ వినియోగం
గంగా నదిలో కొత్త చేప జాతి కనుగొనబడింది
ఉత్తరప్రదేశ్‌లోని బల్లియా వద్ద గుర్తింపు
పరిశోధకులు దీనిని “Gangetic Gudgeon” అని నామకరణం చేశారు
జీవవైవిధ్య గుర్తింపు కోసం భారత్ – జర్మనీ ఒప్పందం
జనవరిలో MoU కుదిరింది
హిమాలయ, తూర్పు కనుమల ప్రాంతాల్లో సంయుక్త పరిశోధన
UNEP నివేదిక ప్రకారం – మిడిలిండియా ఫారెస్ట్ లాస్ అధికంగా ఉంది
ముఖ్యంగా ఛత్తీస్‌గఢ్, మధ్యప్రదేశ్, తెలంగాణలో అడవులు తగ్గిపోతున్నట్లు నివేదిక వెల్లడించింది
